Nhà thờ Hưng Nghĩa tọa lạc thuộc xã Hải Hưng – Hải Hậu – Nam Định cách trung tâm thành phố Nam Định khoảng 30km. Đây là một trong những giáo xứ hiếm hoi được sở hữu một Nhà thờ có lối kiến trúc hoành tráng, nguy nga và lịch sử hàng trăm năm.

Công giáo được truyền giáo đến Việt Nam từ thế kỉ 16 vì thế đã không còn là xa lạ với người Việt, đặc biệt là ở Nam Định. Đây cũng là địa phương đầu tiên được đón nhận tin mừng nên đã phát triển rất mạnh mẽ. Trải qua nhiều thế kỷ, nhiều công trình kiến trúc nguy nga được xây dựng và điều đặc biệt là những công trình công giáo này thường có quy mô rất lớn, không phải nơi nào ở Việt Nam cũng có được. Trong số đó là Nhà thờ Hưng Nghĩa, một công trình có phong cách kiến trúc Gothic của Pháp, rất ưa chuộng ở châu Âu thời kỳ đó.

Nhà thờ Hưng Nghĩa là một kỳ tích, không chỉ bởi là một Nhà thờ rất lớn, mà còn là câu chuyện cảm động, tạo nên một kỳ tích dâng lên Chúa. Để xây dựng được Nhà thờ lớn này cần một kinh phí rất lớn, trong khi ngân quỹ của giáo xứ rất hạn hẹp nên những giáo dân nơi đây đã phải gom góp, chuẩn bị trong 10 năm và xây dựng mất thêm 10 năm nữa.

Giáo xứ Đền Thánh Hưng Nghĩa đã có mặt trên bản đồ của Giáo phận Bùi Chu từ đầu thế kỷ XVIII. Giáo họ thành lập năm 1780 và năm 1894 và ngôi Nhà thờ gỗ đã được xây dựng. Trải qua năm tháng, ngôi Nhà thờ gỗ đã xuống cấp và có nguy cơ bị đổ.

Từ năm 1990 cha cố Giuse Phạm Khắc Thẩm khi về làm chánh xứ Trung Thành, Ngài đã động viên giáo dân Hưng Nghĩa mua đá, đóng gạch để chuẩn bị cho việc xây dựng lại Nhà thờ. Ròng rã suốt mười năm chuẩn bị, khuôn viên Nhà thờ được chất đầy đá hộc để sau này xây kè móng và nung vôi. Bên cạnh việc mua đá, Ngài cổ vũ hội đoàn và bà con giáo dân đóng góp từng viên gạch. Trong những năm đầu cứ sau vụ gặt các cánh đồng trở thành những công trường tấp nập cho ra lò những viên gạch đẹp chuẩn bị cho Nhà thờ tương lai.

Năm 1996 cha cố Giuse Phạm về làm chánh xứ Hưng Nghĩa, thì việc chuẩn bị tái thiết Thánh đường lại càng gấp rút hơn. Cha đã bàn bạc và đề nghị với chính quyền cho xây đựng một lò gạch ngay phía cuối sân trường học để có được lượng gạch cần thiết. Sau khi đóng gạch đã tạm ổn, Ngài cho xây lò nung vôi và đóng ngói bê tông. Sau 10 năm chuẩn bị, tháng 8/ 2001 Cha xứ đã tổ chức Thánh Lễ hạ giải ngôi Nhà thờ cũ và xây dựng Ngôi Đền Thánh hiện nay với chiều dài 76m, chiều rộng 24m, cao 23m, tháp chuông rộng 34m và cao 57m.

Khi lợp mái Nhà thờ, Ngài đã xin Đức Giám Mục một số ngói nam vì số ngói cũ không đủ để giữ lại nét cổ kính của Ngôi Thánh Đường. Năm 2010 Nhà thờ đón nhận Sắc Đền Thánh – Thánh Tâm Chúa Giêsu. Năm 2012 khánh thành và Thánh hiến Đền thánh Hưng Nghĩa.

Phía trước của đền Thánh Hưng Nghĩa có đền tưởng niệm Đức Mẹ La Vang và Đức Thánh Tâm Chúa.

Bước vào bên trong đền Thánh Hưng Nghĩa, cảm giác bị thu hút vào mái vòm cao vút, như các Nhà thờ truyền thống của Công giáo. Những hàng cột trụ được sắp xếp cẩn trọng, vòm trần cao với hoạ tiết tinh tế, những bức tranh được chọn lựa kĩ càng.

Gian cung Thánh có mái vòm hình cầu và tượng Chúa Giêsu ở chính giữa trên cao. Trên cung Thánh, được trang trí bằng các cửa kính, ánh sáng như từ trên trời cao tuôn đổ, tràn ngập xuống cung Thánh.

Gian giáo dân có mái chéo xà gỗ, dọc theo bức tường sát mái là những bức hình của các Cha đã chăm sóc đoàn chiên của Giáo xứ. Những cửa sổ sát mái vừa là trang trí nhưng đồng thời cũng lấy ánh sáng nên mặc dù không bật đèn, nhưng bên trong vẫn sáng.

Trong Nhà thờ có nhiều các bàn thờ ở gian hành lang hai bên và ở mỗi gian hoặc cây cột lại có một bàn thờ nhỏ thờ các vị Thánh.

Nhà thờ đền Thánh Hưng Nghĩa là một trong những Nhà thờ đẹp nhất Nam Định, có kiến trúc Gothic và khoác lên mình tông màu tối đậm dấu ấn cổ điển. Dù đã qua tu sửa nhưng Thánh đường Hưng Nghĩa vẫn rất cổ kính. Nhìn từ xa, đền thờ lộng lẫy như một lâu đài cổ bên trời Tây.

Bài: Sưu tầm & biên tập